Gukgeuk

Versión en castellano.

Chico Mendesen esanetan, “Ecologia sem luta de classes é jardinagem“. Berak bazekien zertaz ari zen, seringueiro bat zen (kautxu-biltzailea) ta baita sindikalista ere. Langileen eskubideen alde eta haiei eta haien familiei mantenuak ematen zien baso-aberastasuna babestearen alde aritu zen. Zur-konpainien eta, abereentzako larre zabal bihurtzeko, lehenik oihana soiltzen zuten rantxeroen aurka gogor borrokatu zuen, eta azkenean bizitza galdu zuen bere bizialdi labur osoan zehar defendatu zuen kausaren alde: Ekosozialismoa. Bera baino lehen inor ez zen jabetzen borroka soziala eta ingurunearen kontserbazioa txanpon beraren bi aldeak zirela. Aldi berean soldata eta bizitza duin bat irudikatzen zuen txanpona.

Hil zutenetik 35 urte igaro eta gero, haren ondare guztia airean dirau, haren irudia eta mezua oro har onartu eta alde berdinetan ezezagunak dira. Azken urteotan, Brasilek totalitarismoaren amildegia modu arriskutsuan inguratu du, Ipar Amerikaren bazter ilunetatik orokorrean odolez eta suz hedatu nahi duen olatu neokontserbadoreari jarraituz. Hitzez hitz.

Are okerragoa. Mendebalde osoan, eta bereziki kontserbazionista deituriko lerroetatik, lorezain mota berri bat sortu da, paisaia ez den beste ezertaz gutxi arduratzen direnak. Kausa bakarreko ekintzaileak (haien kausa). Nimbystak izatearekin harro daudenak. Erlijio gisa atzeko patioaren defentsa hartu dutela, hesitik harago begiratu gabe, non beste batzuek, seguru asko beren gizarte-ingurunearekin zerikusirik ez dutenek, nekez amestu baitezakete beraiena bezalako munduekin. Eta oso kezkatuta, atzeko patio horretako soropila berdea egon dadin.

Ahazten dute gizakia ere ingurune naturalaren zati bat dela, berde horren zati bat, eta horregatik ezin du izan, ez arrotz, ez etsai. Premiazkoa da gizakiak ingurumenarekin duen harremanaren ikuspegia aldatzea, gizakiak bizitza duina, askea eta segurua lor dezan eta, osotasun horren parte izanik, bere ingurune osoarekin harmonian bizi ahal izan dadin. Baina aurrez lehenengo baldintza bete behar da. Bestea, gaur egungo egoera irautea da. Hori bai, ondo zaindutako lorategiekin.

DEKREZENTISMOAREN FALTSUTASUNA.
Dekrezentistek bere aldetik, haien betiko sofisman: (+BPG = +Garapen = +Emisio, ergo ez dezagun hazi) sartuta jarraitzen dute. Hori gezurrezkoa izateaz gain (2019an, pandemia baino pixka bat lehenago, emisio globalak % 5,7 jaitsi ziren, eta BPGa, berriz, % 3 hazi zen), gutxietsi egiten dute datu bat: ongizate-estatuaren maila jaitsiera izandako bakoitzean, bizitza duin baterako mehatxua da gehiengo handi batentzat. Gutxi batzuek, berriz, nahikoa dute soberan duten zati txiki bati uko egitearekin.

Formula pozoitsu horretatik BPG desagertu beharko litzatekeela (ez da gauza bera BPGa edo garapena) eta planeta finitu bat ezin dela ad infinitum hazi onartuta, kontu handiz ibili behar da ematen ari den mezuarekin. Industrializazioak bizi-itxaropen handiagoa ekarri dio gizateriari, haurren heriotza-tasa ia desagerrarazi egin da, kultura eta osasuna eskuratu dira. Baina hori guztia oso industrializatuta dauden herrialdeetan gertatu da, gainerako herrialdeetako hiritarrak (Borrellen lorategietatik kanpo bizi direnak) ezin ditugu jarri beheranzko joera edo gatazkaren artean aukeratu beharrean, hemen eta orain bigarrenarekin geratuko liratekeelako.

KOLAPSOA ALTERNATIBA GISA
Kolapsismoa, duela gutxi arte, hirurogeiko hamarkadako posadismo troskistaren (*) bilakaera pintoresko bat zen. Kuriositate bat besterik ez espazio berdean ugaritzen diren talde autodoktrinatu eta ezerezaren profeten artean.

(*) Posadisten arabera, lehenago edo beranduago ezinezkoa izango da gerra nuklearra saihestea. Kapitalismoak piztuko du bere amaiera saihestezina ikusten duenean. Horregatik hobe da haiei aurrea hartu eta probokatzea. Horrek aukera emango dio gizateriari holokausto nuklearraren hondakinetatik gizarte askeago baterantz birsortzeko eta mundu osoan sozialismoa ezartzeko.

Batzuek, Alemaniako berdeek bezala, eboluzionatu egin dute antinuklear jarrera hutsetatik, eragin gutxiko mugimendu errebelde bat besterik ez zirenean, postposadistetara boterea ukitu bezain pronto. Lore-hippismotik yuppismo belizistara igaro dira, eta proposamen seriorik inoiz egin gabe, ez alemaniar herriarentzat, ezta gizateria osoarentzat ere.

TRANTSIZIO ENERGETIKOAREN UKAPENA.

Beste batzuek, boteretik urrun oraindik, beren diskurtsoa trantsizio energetikoaren aurkakotasunean ardaztuz bilatu dute bere lekua hedabideetan.

Itxuraz, jasangarritasunaren paradisura berehala igarotzea eskatzen dute, batbatean, etaparik eta trantsiziorik gabe. Argudio horiek guztiaren aurkako taldeek erabiltzen dituzte berriztagarrien edozein garapen baztertzeko lurraldean. Nahita edo nahi gabe, pro-nuklearren edo pro-fosilen diskurtso berarekin, baliabide mineralik eza edo energia berriztagarrien ezintasuna argudiatzen dute, horien bideragarritasunari buruzko zalantzak sortzeko eta, bitartean, egungo egoerari eusten jarraitzeko.

Berriztagarriekin kritiko diren talde horien garaipen nagusia ekologismoarekin mimetizatzea izan da. Egia esan, askotariko nahasketa dira, talde ruralista hutsetatik hasita ideologikoak diren beste batzuetaraino eta interes ekonomikoko taldeak tartean, aldaketarekiko beldurtietatik pasatuz. Eta bai, haien terrazetatik generadoreak edo eguzki-plakak ikusteari alergia dioten lorezain horiek badaude ere.

Horiek guztiek ahaztu egiten dute etorkizuna irekita dagoela, eta inork ez duela (haiek ere ez) ingurumena eta giza gizarteak bezalako sistema konplexuek zer bilakaera izango duten asmatzeko gaitasunik. Funtsean, gauzak aldatzeari uko egiten diote, eta esaerako txakurrak bezala, “ez zahia jan, ez oiloei utzi“, ez dute onartzen beste batzuek aldatzea.

Beraz, mezu bat guzti horientzat: Egon lasai. Planeta ez da arriskuan dagoena. Gizakia ez da naturatik at geratzen, Naturako parte ere bada, batzuek uste dutena baino askoz garrantzi gutxiagokoa, eta inoiz ez da gai izango natur ingurunearen biziraupena arrisku larrian jartzeko, are gutxiago planeta. Hau gertatuko den zantzurik txikienean, Ama Lurrak arrisku hori desegingo du, bere baitatik desagerraraziko gaitu eta lasai-lasai jarraituko du bere bidea, gu gabe bere garaiaren amaierara arte, horretarako soberako baliabide ditu. Beraz, geure buruaz kezkatu gaitezen eta (bere begiradapean) gauzak aldatzen has gaitezen. Utz diezaiogun negar egiteari eta zentra gaitezen gure esku dagoen horretan.

“Gizateria inoiz ez da gai izango natur ingurunearen biziraupena arrisku larrian jartzeko, are gutxiago planeta. Hau gertatuko den zantzurik txikienean, Ama Lurrak arrisku hori desegingo du, bere baitatik desagerraraziko gaitu eta lasai-lasai jarraituko du bere bidea.”

@gukgeuk 230329.