Gukgeuk

Planeta gero eta sarriago astintzen duten era guztietako krisiak (ekonomikoak, politikoak, sanitarioak) eszenatoki globalean ustekabeko fenomeno baten arrazoia izan dira: taula politikoaren berrantolaketa.

Betiko ezkerraren krisiak, beti joko politikoaren parte izango zela zirudiena, kasu batzuetan haien desagertzea ekarri du, kontserbadoreek liberalismo basatira jo izana, “Nouvelle Droite” ren eskolan inspiratutako ideologien berpizkundea, neofaxismoan zuzenean ez badira, eta batez ere, alternatiba berdeen geldialdia, (horietako batzuk nekez bereiz daitezke gaur egun antisistemeko taldeekin) eta haien ohiko ezgaitasunetik, ez boterea erasotzeko, baizik eta gobernuen politikak baldintzatzeko ere; proiektu sozialberdearen bidez, serioski planteatu behar ditugu gure tresnak politika erabat demokratikoak, parte-hartzaileak, aurreratuak eta herritarren ongizatean benetako eragina dutenak ezartzeko. Eta tresna horietako bat, garrantzitsuena agian, MUNIZIPALISMOA da.

MUNIZIPALIMOA. GIZARTE-PROIEKTUAREN OINARRIZKO TRESNA.
Udalen eta eskualdeen eskumenak berresteak bi aldiz lagatzeko prozesua defendatzea dakar:

1. Estatutik EBra.
2. Estatutik eta autonomia-erkidegoetatik toki-erakundeetara.

Horregatik, udalerrigintza ez da soilik toki-administrazioa, hiriek eta herriek beren gaiei buruz erabakitzeko eskumenak beraien gain hartzea dakar, estrategia politiko orokor baten barruan, non toki-ekintza lehentasunezkoa izango baita beste administrazio-maila batzuen aurrean, eta udal-autonomia eta politika orokorra oinarri hartuta, LOKALERA bideratua.

MUNIZIPALISMOA ERREALITATE BERRIAN.
Azken krisialdien ondoren sortutako errealitate berriaren barruan udalgintzak duen lekuari buruzko azterketa lasai batek, ondorio hauetara garamatza:

ALDERDI NAGUSIAK EZ DIRA GAI TOKIKOAREN ETA OROKORRAREN ARTEKO NORANZKO BIKO FLUXUA BIDERATZEKO. Horren ondorioz, tokiko plataformak sortu dira, tokiko sare politikoaren sentsibilitate desberdinak barne hartzen dituztenak. Horietako bakoitza desberdina da, tokiko lehentasunen, sustatzaileen lehentasunen edo jatorriaren ondorioz, baina guztiak dira udalerri bakoitzaren testuinguruan gori-gorian dauden gaien erantzunak.

TOKI-ADMINISTRAZIOAK EZIN DIRA ADMINISTRAZIOAREN BEHEKO MAILA IZAN, OINARRIA BAIZIK. Autogobernuaren iturriak dira, gizarte demokratiko osoaren legitimazioa hasten den espazioa. Udalgintza horren jakituna da, eta toki-administrazioak eskumenak masiboki bere gain hartzea defendatzen du. Baita ingurumen-arloan, etxebizitzan edo bizilagunekin komunikatzeko erabiltzen duen hizkuntzan ere.

TOKIKO BOTEREAK MODU DEMOKRATIKOAN FUNTZIONATU BEHAR DU. Hau da, “Udalgintza ez dago politika aurrerakoiak ezartzeko, boterea jende arruntari itzultzeko baino”. Udalgintza Espainiako Estatuaren eta bere alderdi nagusien pobrezia demokratikoari emandako erantzuna da.

HERRITARRAK ERA DESBERDINERA ERANTZUTEN DUTE BIZILAGUN BEZELA EDO BANAKA. Horri esker, toki-mailan, gizarte-kohesiora eta bizi-kalitatera bideratutako helburu kolektiboak lortzeko herritar-mugimenduak sortzeko gai dira. Elkarrizketa eta parte-hartzea tresna gisa hartuta, ekimen publiko eta pribatuek osatzen dituzte, eta biztanleen artean elkarrekiko laguntza solidarioak lortzea eta bideratzea dute helburu. Hori, Europa erdialdean “ikuspegi komunitarioa” deitzen dutena eta gaur egun hain modan dagoena, nafarren iruditeriaren zati da duela mende batzuetatik, batez ere landa eremuetan. Nafarroan, udalerriek eta kontzejuek (eta eskualdeko instituzionalizazioak) osatzen dute belaunaldiz belaunaldiko ehun urteko kultura herrikoi eta sozial horren nerbioa, herrigintza, batzarrak, auzolana… Gure munizipalismoa mugimendu horretan berrezten da eta horretan oinarritzen da, besteak beste, erabakiak hartzeko plataforma digitalak, aurrekontu parte-hartzaileak, ekimenak eta herritarren kontsultak, etab.

IRAGAZKORTASUNA EZINBESTEKOA DA. Oso garrantzitsua da udal-plataformen eta alderdi konbentzionalen arteko iragazkortasunaren kontzeptua onartzea. Bi aldeen artean nolabaiteko tentsioa onartu behar da, osmosia beharrezkoa, argigarria eta produktiboa delako. Udalgintzak uste du ekintza instituzionalerako gaitasuna gizarte kontziente, kontzientziatu eta mobilizatu baten menpe dagoela, erakundeak auzokoei irekitzearen eta mugimendu sozialen salaketei adi egotearen menpe.

UDALGINTZA FEMINISTA DA, FEMINISTA IZAN BEHAR DU. Espazio, ekitaldi eta kargu guztietan genero-parekotasuna aplikatuz, erakundeen eta politika publikoen patriarkalitatearen aurkako ekimenak sortuz, erabakiak hartzeko prozesua lautatuz, liskar-politiketatik eta “liskartsuetatik” ihesi, komunean eta harremanean arreta jarriz eta aniztasuna politikaren berezko elementutzat hartuz.

UDALGINTZAK BOKAZIO GLOBALA DU. Ez da “txapelaren politika”, ez eta “herrixkako nazionalismoa” ere; guztiz kontrakoa, erabat kontziente da tokian-tokian eragiten diguna munduko beste leku batzuetan hartzen diren gertakizun edo erabakietan duela jatorria gehienbat. Era berean, badaki udalerriek erantzukizun handiagoa dutela hurbileko ingurukoek baino. Horregatik, sarean lan egin behar du, antzeko plataformen babesa bilatuz eta tokikotik globalera lan eginez.

UDALGINTZA ETA NAFARROA.
2015. urteaz geroztik, Nafarroan aldaketa politikoa hasi zenetik, udal- eta eskualde-erakundeek, kontzienteki edo ez, Iraunkortasunerako Gizarte Politika berdeak bultzatu dituzte, lau ardatz nagusitan oinarrituta: aurrekontuena, gizartearena, energiarena eta ingurumenarena.

Nafarroan, udalerri mailako ekimen politiko independenteak sendotzen joan dira, gizarte arloan izaera aurrerakoia dutenak, Nafarroako berezko hizkuntzen koexistentzia suspertzen dutenak, alderdien arteko zeharkakoak eta lerrokatu gabeak, eta iraunkortasunarekin konprometituak. Lurralde Orekaren eta Landa Eremu Biziaren defendatzaileak eta bultzatzaileak, aniztasunean aberatsa den baina hiriburuaren inguruko hiri-kontzentraziora eta makrozefaliara arrisku handiz makurtua dagoen Nafarroa honetan.

MUNIZIPALISMOA ETA GEROA SOZIALBERDEAK.
Defendatzen duen eta GEROA SBrekin konprometitzen den Udalgintza, Landa Eremu bizia eta Iraunkortasuna defendatzea du ekonomia linealetik ekonomia zirkularrera aldatzeko ekarpenik onena, tokiko eta eskualdeko zerbitzu publikoetan funtsezkoak diren erabakien erantzule da, hala nola garraioan, hondakin solidoetan, uretan eta energian, herritarren ongizatean eta garapen ekonomiko-sozialean eta ingurumenean eragina dutenean. Ez bakarrik maila teoriko edo adierazlean, baizik eta konpromiso hauetan oinarritutako JARRERA KONTZIENTE, KONPROMETITU ETA ERABAKITZAILETIK: